| Kleszcze są pasożytami, które egzystują dzięki żywicielowi, jakim jest m.in. jest człowiek. Dojrzałe, zapłodnione samice, by złożyć jajeczka muszą napić się krwi zwierzęcia lub człowieka, których obecność wyczuwają bezbłędnie z niewielkich odległości. Spadają z liści drzew, krzaków lub traw i wczepiają się w skórę. Sam moment przekłucia naskórka i wysysania krwi pozostaje niezauważony, ponieważ wydzielina zwierzęcia działa znieczulająco. |  |
| Dopiero po 2-3 dniach podrażnione miejsce daje się nam we znaki - zaczyna swędzieć a wypełniony krwią kleszcz powiększa się, przez co staje się lepiej widoczny. W miejscu ukłucia może wystąpić obrzęk, ból, swędzenie, zaczerwienienie.
Kleszcze spotyka się na trawie i w niskich krzakach. Wiszą na źdźbłach trawy i na spodzie liści. Najbardziej lubią obszary przejściowe między dwoma różnymi typami roślinności, jak np: brzegi lasów z graniczącymi łąkami, polany, błonia nad rzekami i stawami, zagajniki z zaroślami, obszary, gdzie las liściasty przechodzi w iglasty lub odwrotnie albo wysoki w niski, obszary zarośnięte paprociami, jeżynami, czarnym bzem i leszczyną. Typowymi miejscami ukąszenia u człowieka są głowa i uszy (zwłaszcza u dzieci), miejsca zgięcia dużych stawów, ręce i nogi, pępek. Niektóre kleszcze są zakażone bakteriami i wirusami wywołującymi choroby, do zakażenia człowieka dochodzi w trakcie ssania krwi przez kleszcza. Najczęściej występujące w Polsce choroby przenoszone przez kleszcze to borelioza (choroba z Lyme) i wirusowe odkleszczowe zapalenie mózgu. Obie choroby nie leczone zagrażają niebezpiecznymi dla zdrowia powikłaniami. Rejonami największego zagrożenia w Polsce są tereny dawnego województwa olsztyńskiego, białostockiego, suwalskiego i opolskiego Jedynym sposobem uniknięcia przykrych skutków choroby jest zapobieganie. W tym celu konieczne jest stosowanie kilku prostych zasad. Należy: nosić odpowiednią odzież w lesie zakrywającą jak najwięcej części ciała; stosować środki odstraszające kleszcze, do kupienia w drogeriach; gotować mleko pochodzące od krów, kóz i owiec; unikać pobytu w rejonach gdzie często występują zakażone kleszcze; po powrocie z lasu należy zmienić ubranie i wytrzepać odzież – kleszcze często nie od razu wczepiają się w skórę dokładnie obejrzeć całe ciało. Jeżeli zauważysz ukąszenie, natychmiast delikatnie usuń kleszcza - aby wyciągnąć kleszcza należy go ująć pincetą jak najbardziej z przodu, wystarczająco mocno żeby pinceta się nie ześliznęła i wyciągnąć go prosto, bez kręcenia. Uważaj, by nie zgnieść kleszcza, ponieważ można spowodować wyciśnięcie jego zawartości do ciała. Do kupienia w aptece są specjalne przyrządy do wyciągania kleszczy pozwalające na proste i bezpieczne usunięcie kleszcza w całości bez względu na jego rozmiar. Paraliżowanie kleszcza olejem, kremem, masłem lub jego wykręcanie może spowodować wstrzykniecie przez kleszcza jeszcze większej ilości materiału zakaźnego do ciała. Miejsce ukłucia po wyciagnięciu kleszcza należy zdezynfekować np. spirytusem. Odkleszczowe zapalenie mózgu Jest to ostra wirusowa choroba zakaźna, która dotyczy głównie ośrodkowego układu nerwowego. Może mieć różne postacie – od bezobjawowego zakażenia do zapalenia mózgu zagrażającego życiu. Zachorowania Maksimum zachorowań występuje w czerwcu/lipcu i w październiku – czyli z około 4 tygodniowym opóźnieniem w stosunku do aktywności kleszczy. Okres wylęgania choroby trwa od 2 do 28 dni od momentu ukąszenia. Najczęściej zakażenie jest bezobjawowe. U ok. 30% osób choroba jest objawowa. Rozwija się w trzech fazach: Pierwsza trwa od 1 do 8 dni. Wówczas objawy są grypopodobne: występuje gorączka, bóle głowy, mięśni, stawów, bóle krzyżowo-lędźwiowe, uczucie ogólnego zmęczenia i rozbicia, brak łaknienia, zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Druga faza trwa od 1 do 20 dni i charakteryzuje się brakiem objawów Trzecia faza to okres choroby ośrodkowego układu nerwowego pod postacią zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i/lub mózgu. Objawy trzeciej fazy to wysoka gorączka, zawroty i bóle głowy, nudności, nadwrażliwość na światło, sztywność karku, objawy oponowe, zaburzenia świadomości, porażenie nerwów czaszkowych i rdzeniowych, drżenia mięśniowe, zaburzenia mowy, zaburzenia snu. W najcięższych przypadkach może dojść do śmierci, a trwałe następstwa neurologiczne zdarzają się w 6-46% przypadków. U dzieci przebieg choroby jest łagodniejszy niż u dorosłych, ale i tu zdarzają się przypadki śmiertelne. Brak jest leczenia przyczynowego, pozostaje jedynie leczenie objawowe. Leczenie i zapobieganie Nie ma leczenia przyczynowego kleszczowego zapalenia mózgu, leczy się tylko objawy. Po 2-3 tygodniach najczęściej pacjent zdrowieje. Jednak choroba może mieć ciężki przebieg, gdy wystąpią objawy mózgowe, móżdżkowe lub rdzeniowe. Czasem stwierdza się następstwa pochorobowe pod postacią niedowładów, depresji, zaniku mięśni lub stałych bólów głowy. Najpewniejszym sposobem zabezpieczenia się jest szczepienie ochronne. Szczepienia Szczepienia zaleca się osobom przebywającym na terenach endemicznych: zatrudnionym przy eksploatacji lasów, stacjonującemu w lasach wojsku, rolnikom, młodzieży, odbywającej praktyki oraz turystom, uczestnikom obozów i kolonii. Szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu jest zalecane przez Ministerstwo Zdrowia. Dla zapewnienia odpowiedniego zabezpieczenia niezbędne jest uodpornienie podstawowe przez podanie szczepionki. Żeby szczepionka działała pewnie i długoczasowo, pobudza się układ obronny organizmu do tworzenia ciał obronnych przez trzy etapowe szczepienie. Później podawane jest szczepienie przypominające. Pierwszą dawkę szczepionki najlepiej przyjąć w wybranym dniu, druga dawkę otrzymamy 1-3 miesiące później, a trzecią dawkę 5 miesięcy po dawce drugiej. Aby uzyskać odporność przed sezonem aktywnosci kleszczy, który rozpoczyna się na wiosnę, najkorzystniej jest podać pierwszą i drugą dawkę w miesiącach zimowych. Co trzy lata warto przyjąć jedno szczepienie przypominające. Przed zaszczepieniem należy skonsultować się z lekarzem! Borelioza Jest to przewlekła choroba bakteryjna przenoszona przez kleszcze, która przebiega z różnymi objawami narządowymi w kolejnych okresach choroby. Chorobę wywołują krętki z grupy Borrelia. Choroba nie przenosi się z człowieka na człowieka. Zachorowania występują zwykle w miesiącach letnich- od kwietnia do października. Na zachorowanie narażeni są mieszkańcy, turyści, pracownicy leśni - na terenach gdzie stwierdzono zakażone kleszcze. Obserwuje się również zachorowania na terenie Warszawy. Objawy kliniczne są różne w zależności od czasu trwania choroby. Charakterystycznym objawem I okresu są zmiany skórne w postaci rumienia (zaczerwienienia skóry), które występują w ciągu miesiąca w miejscu ukłucia przez zakażonego kleszcza. Zmianom skórnym może towarzyszyć świąd, bóle mięśni, stany podgorączkowe, niekiedy powiększenie węzłów chłonnych. W drugim okresie choroby - w kilka tygodni lub miesięcy od ukąszenia, występują objawy narządowe. Zwykle dotyczą układu ruchu (stawów) i układu nerwowego. Objawom ogólnego złego samopoczucia mogą towarzyszyć napadowe bóle stawowo-mięśniowe, porażenia nerwów rdzeniowych, czaszkowych (często nerwu twarzowego), objawy oponowe i mózgowe. Mogą występować także zaburzenia rytmu serca. W III okresie, który występuje po kilku miesiącach lub latach objawy choroby przybierają formę zmian przewlekłych. Występują przewlekłe zmiany skórne, np. zanikowe zapalenie skóry i atrofia palców stóp, destrukcyjne zmiany zapalne stawów oraz przewlekłe zespoły neurologiczne. Nie wolno lekceważyć tej choroby! Rozpoznanie boreliozy - zmiany skórne (rumień, czyli czerwona plama, o ile wystąpi, jest łatwy do zaobserwowania. U dzieci rumień pojawia się zwykle na skórze głowy, twarzy i szyi, natomiast u dorosłych ma pośladkach, zgięciu pod kolanami lub pod pachami - czyli tam, gdzie najczęściej przyczepiają się kleszcze. Przez kilka tygodni należy obserwować miejsce, w którym doszło do ukąszenia, gdyż zmiany skórne często pojawiają się z opóźnieniem. Niekiedy bywają one z innymi chorobami skóry, np. różą, grzybicą, skórnymi zmianami alergicznymi lub fizjologicznym odczynem na ukąszenie owadów. Warto pokazać zmiany skórne lekarzowi! Nie ma specyficznej profilaktyki - nie wynaleziono dotąd szczepionki przeciw boreliozie. Zalecaną metodą zapobiegania jest ochrona osobista, stosowanie środków odstraszających kleszcze, unikanie ekspozycji na zakażenie, stosowanie odzieży ochronnej na terenie ognisk endemicznych boreliozy oraz wczesne, szybkie i ostrożne usunięcie przyssanego kleszcza z powierzchni skóry. Gdy dojdzie do zakażenia bezzwłoczne leczenie pozwala uniknąć powikłań boreliozy. We wczesnym okresie choroby stosuje się leczenie określonymi antybiotykami przez okres 3 tygodni. Leczenie rozpoczynamy jeżeli pojawia się charakterystyczny rumień. Jeśli nie było zmian skórnych to po upływie 6 tygodni od ukąszenia przez kleszcza możemy wykonać testy serologiczne (badanie krwi) – i jeśli będą one dodatnie rozpocząć leczenie, które w tym okresie także jest w pełni skuteczne. Nie ma wskazań do profilaktycznego stosowania antybiotyków po każdym ukąszeniu przez kleszcza! Źródło: www.medicover.pl | |
Korzystamy z plików cookie tylko w stopniu niezbędnym do działania strony. Możesz je zablokować poprzez zmienę ustawień przeglądarki.
